Jak zapobiegać upadkom we własnym mieszkaniu? Bezpieczna łazienka dla seniora.

Statystyki jasno pokazują – upadki stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia i życia seniorów. Każdego dnia dochodzi do nich w ich własnych mieszkaniach lub jego okolicy.

Łazienka seniora to pomieszczenie, w którym szczególnie ważne jest jego odpowiednie dostosowanie i wyposażenie. Warto wiedzieć, jakie mogą być konsekwencje niefortunnego upadku oraz w jaki sposób można zminimalizować jego ryzyko. 

Każdego roku nawet jedna trzecia  osób, które ukończyły 65. rok życia, doświadcza upadku we własnym domu. Ponad połowa doprowadziła do poważnych obrażeń i pobytu w szpitalu. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego podaje, że w roku 2014 w wyniku upadków i ich następstw zmarło blisko pięć tysięcy osób. W Szwecji ilość osób po 65. r.ż. zmarłych w wyniku przewrócenia się jest większa, niż w wyniku wypadków drogowych! Współcześnie upadki stają się coraz większym problemem i wyzwaniem dla służby zdrowia w wielu krajach Europy. 

Skutki upadków mogą dawać o sobie znać przez wiele lat. Niekiedy negatywne skutki odczuwalne są do końca życia. Dochodzi do nich podczas wykonywania najprostszych czynności – chodzenia, wstawania, czy siadania. Najczęściej do upadku dochodzi w wyniku poślizgnięcia, chwili nieuwagi, czy w pośpiechu.

Przyczyn upadków jest wiele - naukowcy stworzyli listę około 400 czynników ryzyka! Środowiskowe czynniki ryzyka, czyli znajdujące się w otoczeniu seniora, odpowiadają za 30-50% upadków, dlatego tak ważna jest profilaktyka, która ma na celu właściwe wyposażenie i zabezpieczenie mieszkania. Część przyczyn wynika ze stanu zdrowia, wieku i ogólnej kondycji seniora : 

• ograniczona sprawność fizyczna i mobilność,
• problemy z utrzymaniem równowagi,
• różnego rodzaju choroby i schorzenia, 
• obniżona sprawność mięśniowa.

Druga grupa to czynniki zewnętrzne : 

• niewłaściwe wyposażenie mieszkania, 
• niedostateczne oświetlenie,
• śliskie lub nierówne podłoże. 

Powyższe czynniki to zaledwie kilka przykładów, na które warto zwrócić uwagę.

Profilaktyka.

Ryzyko upadku należy ograniczać ze względu na bardzo poważne konsekwencje zdrowotne – stłuczenia, złamania i pogorszenie ogólnego stanu zdrowia. Aż jedna dziesiąta upadków kończy się ranami czy wstrząśnieniem mózgu, zaś 5% z nich prowadzi do złamań. Ponad połowa upadków skutkuje czasowym unieruchomieniem, które może stać się źródłem niebezpiecznych powikłań, takich jak zapalenie płuc, odleżyny, czy zakrzepica żył. Wypadki częściej zdarzają się paniom, są one również bardziej narażone na złamania, niż mężczyźni. Niefortunne poślizgnięcie może na jakiś czas uzależnić seniora od pomocy dzieci lub opiekuna, a w najgorszym wypadku doprowadzić do niepełnosprawności, która będzie wymagała całodobowej opieki. 

Najgroźniejsze urazy w wyniku upadku to złamania kości udowej oraz miednicy. W zdecydowanej większości wymagają one pobytu w szpitalu oraz operacji. Jeden na dziesięciu pacjentów umiera dwa miesiące po wypadku, a nawet jedna trzecia w ciągu pierwszego roku. Powrót do dawnej sprawności często bywa niemożliwy.

Psychika seniora nigdy nie pozostaje obojętna na takie urazy. Lęk przed ponownym upadkiem prowadzi do zmniejszenia aktywności fizycznej i ogólnej apatii. Osoby, które doświadczyły upadku, rezygnują z aktywnych form spędzania czasu i wyjść z domu po zakupy, czy na spacer. Obawy i strach mogą zdominować życie seniora i obniżyć jego jakość. Taka reakcja prowadzi do pogorszenia stanu zdrowia, zmniejszenia sprawności ruchowej, przyśpiesza proces osłabienia organizmu i tym samym jeszcze bardziej zwiększa ryzyko kolejnego upadku. Bezpieczna łazienka dla seniora.

Szczególnym miejscem, w którym może przydarzyć się upadek, jest łazienka, w której łatwo natrafić na twarde powierzchnie i śliską podłogę. Często brakuje w niej również urządzeń pomocniczych, które pozwalają podnieść poziom komfortu i bezpieczeństwa. Dobrze wyposażona, bezpieczna łazienka dla niepełnosprawnych lub seniorów powinna zostać wyposażona w uchwyty, poręcze i inne akcesoria.

Jak zatem można zapobiegać upadkom we własnym domu? 

• Dbaj o formę i aktywność fizyczną. Ruszaj się regularnie. Ruch i aktywność sprawiają, że jesteś silniejszy, a Twoja koordynacja lepsza. Łatwiej utrzymać Ci równowagę.
• Bierz udział w zajęciach społecznych organizowanych przez lokalne zrzeszenia i grupy seniorów.
• Stosuj dietę bogatą w wapń i witaminę D, oraz pij dużo wody.
• Sprawdź, czy stosowane przez Ciebie leki nie powodują skutków ubocznych w postaci senności czy zawrotów głowy, a także czy ich mieszanie jest bezpieczne.

Jak można zapobiegać upadkom w łazience i przystosować wnętrze łazienki do potrzeb seniorów?

Najważniejsza w tym przypadku jest profilaktyka. Należy zadbać o to, aby w pobliżu umywalki, toalety oraz wanny lub brodzika znalazły się uchwyty, które ułatwią swobodne korzystanie z nich. Ilość oraz rodzaj uchwytów należy dostosować do stanu zdrowia i kondycji fizycznej użytkownika łazienki.

Uchwyty toaletowe ułatwiają korzystanie z niej oraz zapobiegają przypadkowemu upadkowi podczas siadania lub wstawania.

Wybór dostępnych uchwytów jest bardzo szeroki. Można je umieszczać w niemal każdym miejscu łazienki, pod różnymi kątami, zgodnie ze swoimi potrzebami. Producenci wciąż tworzą nowe wzory, które mogą pełnić nawet kilka funkcji jednocześnie!

Uchwyty łazienkowe dla osób niepełnosprawnych - białe 32mm.Uchwyty zamontowane w pobliżu wanny mogą spełniać kilka zdań. Osoby po 65. roku życia najczęściej skarżą się na problemy z wchodzeniem i wychodzeniem z wanny. Czynności te wymagają od nich wysokiego podnoszenia nogi, co wiąże się ze sporym wysiłkiem i wymaga nie lada sprawności. Wychodzenie z wanny jest jeszcze trudniejsze - wanna jest przecież mokra i śliska. Warto zatem zamontować na ścianie pionowy uchwyt, który będzie pełnił rolę poręczy, pozwoli utrzymać równowagę i stabilność.

Wchodzenie do wanny może ułatwić nie tylko uchwyt na ścianie, ale także specjalny stopień z antypoślizgowymi nakładkami, które zapobiegają jego przesuwaniu się.

W trakcie kąpieli bezpiecznie jest korzystać z krzesełka, siedziska lub ławeczki. Jeżeli wanna nie ma wykończenia antypoślizgowego – przydatna będzie mata antypoślizgowa. Zamontowanie słuchawki prysznicowej z długim wężem elastycznym (lub deszczownicy) pozwoli na swobodę ruchów i uczyni natrysk przyjemniejszym. Aby wstawanie z krzesełka było lżejsze, na ścianie warto zamontować uchwyt ukośny.

W bezpiecznej łazience dla seniora powinna znaleźć się rownież bateria termostatyczna z zabezpieczeniem antypoparzeniowym - najlepiej będzie, jeśli będzie ona na wyciągnięcie ręki seniora. Bateria termostatyczna posiada płynną regulację, dzięki czemu można nie tylko precyzyjnie ustawić temperaturę wody, ale i w razie zasłabnięcia czy utraty równowagi, nie ma możliwości przypadkowego poparzenia.

Należy zadbać o to, aby ograniczać ilość wody zachlapującej łazienkę podczas kąpieli czy natrysku, stosując np. zasłonkę lub parawan. Na podłodze powinna znaleźć się mata antypoślizgowa, która dodatkowo zminimalizuje ryzyko poślizgnięcia po wyjściu z kąpieli.

Seniorzy powinni pamiętać, aby nie zamykać się w łazience. Umożliwi to pomoc osoby trzeciej w razie zasłabnięcia i swobodne wejście do łazienki. Często bowiem zdarza się, że osoba, która zemdlała blokowała drzwi swoim ciałem, utrudniając tym samym przybycie pomocy.

Przystosowanie łazienki do potrzeb seniora to przede wszystkim odpowiednia organizacja przestrzeni oraz dostosowanie jej do jego potrzeb i możliwości. Aby zapobiec niebezpiecznym zdarzeniom, należy zadbać o odpowiednie wyposażenie łazienki, które pozwoli w każdym momencie czuć się pewnie i stabilnie, a także do minimum ograniczy ryzyko utraty równowagi.